Η ομιλία του Γιώργου Λακόπουλου για το βιβλίο του Μανώλη Κοττάκη
Η θητεία των πρωθυπουργών περιλαμβάνει καταστάσεις και περιστατικά που αργούν να γίνουν γνωστά. Τα καταπίνει η λήθη, μέχρι να τα ανασύρει ο ιστορικός του μέλλοντος.
Αλλά το μέλλον καμιά φορά αργεί πολύ.
Σύμφωνα με το σλόγκαν μιας εφημερίδας στην οποία εργάσθηκα για πολλά χρόνια,.. ο δημοσιογράφος είναι ο ιστορικός του παρόντος.
Αυτό ακριβώς το στοιχείο χαρακτηρίζει το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα.
Ο Μανόλης Κοττάκης- διακεκριμένος δημοσιογράφος και συναξαριστής της παράταξης στην οποία ο ίδιος τοποθετείται- τραβάει κουρτίνες για να φανεί μια κρίσιμη πλευρά της διακυβέρνησης της χώρας στην περίοδο 2004-09.
Η αναμέτρηση του Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή , με δυνάμεις που εισχωρούν , ανεπίτρεπτα, ως υποβολείς στον πολιτικό- και τελικά στον εθνικό- βίο, για να εξυπηρετήσουν τις επιδιώξεις τους.
Το βιβλίο παρουσιάζει μια μείζονα εξωτερική παρέμβαση- με εσωτερική υποστήριξη- που είχε ως στόχο την ακύρωση επιλογών της κυβέρνησης Καραμανλή και τελικά τον ίδιο.
Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί περισσότερο φορτισμένους όρους, όπως αποσταθεροποίηση και ανατροπή –κι αυτό δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα, στο βιβλίο.
-Διακόπηκε βιαίως η πορεία της κυβέρνησης Καραμανλή, από ποιους και για ποιο λόγο;
Προσυπογράφω τη θεμελιώδη προσέγγιση ότι ο Καραμανλής ως Πρωθυπουργός είχε μεγάλους στόχους για τη χώρα.
Ήθελε να την καταστήσει ενεργειακό κόμβο, υπολογίσιμη δύναμη, ανθεκτική σε έξωθεν πιέσεις, αξιόπιστη στις σχέσεις της με εταίρους και συμμάχους, αλλά ταυτόχρονα αυτόνομη.
Του καταλογίσθηκε, δίκην πισώπλατου χτυπήματος, ότι άλλαζε το βασικό προσανατολισμό της χώρας και τον οργανικό ρόλο της στη Δύση. Σαν αστείο ακούγεται.
Απλώς , άσκησε πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που άνοιγε δρόμους και στην Ανατολή για ένα λόγο:
-Να αναπληρώσει τα κενά άμυνας και ασφάλειας -έναντι της, υπαρκτής πάντα, τουρκικής απειλής- που δεν κάλυπτε και δεν καλύπτει η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι -παραγωγής εκείθεν του Ατλαντικού- υπαινιγμοί για αντιδυτική εκτροπή της ελληνικής κυβέρνησης- που είχαν διατυπωθεί και παλαιότερα με άλλον Πρωθυπουργό- αποκρούονται από την πολιτική κουλτούρα του Καραμανλή, την καταγωγή του και το πολιτικό και ιδεολογικό στίγμα της διαδρομής του.
Ως Πρωθυπουργός, ήταν φίλος τη Δύσης και της υπερδύναμης που ηγείται. Αλλά δεν ήταν υποτακτικός επιλογών στην περιοχή, ερήμην της Ελλάδας, που δεν την ωφελούσαν.
Τα ανοίγματα στη Ρωσία ή στην Κίνα, μπορεί να προσέκρουαν σε στρατηγικές συμφερόντων παγκόσμιας κλίμακας, αλλά ήταν πλήρως συμβατά με την κατοχύρωση των ελληνικών συμφερόντων.
Τιμά τη χώρα και την πολιτική, ότι δεν υπέκυψε σε διλλήματα τυπου “ή μεθ’ ημών, ή καθ’ ημών”, με υπερατλαντική και εσωτερική προέλευση.
Εν γνώσει του ότι θα υπάρξει κόστος.
Επιχείρησε επίσης να απαλλάξει το πολιτικό σύστημα από τη χειραγώγηση ισχυρών του χρήματος και της ενημέρωσης. Ως προϋπόθεση ανεπηρέαστης άσκησης της πολιτικής που εγκρίνει το εκλογικό σώμα.
Να κατοχυρώσει δηλαδή ότι τη χώρα κυβερνάει αποκλειστικά ο Πρωθυπουργός ως φορέας της λαϊκής εντολής- χωρίς υποδείξεις, ή εκβιασμούς, από καμία ελίτ και από κανένα κέντρο ισχύος.
Ιδίως σε ό,τι αφορά τη διάθεση των πόρων του κρατικού προϋπολογισμού, των κοινοτικών ταμείων και του τραπεζικού συστήματος.
Επειδή όταν ανέλαβε αυτά δεν ήταν δεδομένα έπρεπε να συγκρουστεί με επιμέρους συστήματα.
Αναμετρήθηκε μαζί τους στο ανοιχτό πεδίο και ηττήθηκε.
Άφησε όμως την παρακαταθήκη του πολιτικού ταγού που πιστεύει , ότι χωρίς αυτονομία της πολιτικής, ελεύθερος δημόσιος βίος δεν υπάρχει.
Κατά τη γνώμη μου η βαθύτερη αιτία της ήττας του Καραμανλή ήταν ότι οι κυβερνήσεις του στην πρώτη τετραετία, δεν πέτυχαν στα βασικά ζητούμενα της επικράτησης του το 2004: την επανίδρυση του κράτους και τη τιμωρία της διαφθοράς. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα περιγράφει τις συνθήκες αμφισβήτησης του δικαιώματος ενός Πρωθυπουργού να κυβερνήσει με βάση την εμπιστοσύνη της Βουλής των Ελλήνων και κανενός άλλου.
Ο Κοττάκης, για να τεκμηριώσει την εξωτερική εμπλοκή και τη διείσδυσή της στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο, ως σχεδιασμένη αποσταθεροποίηση, με στόχο την ανατροπή και πάντως την απομάκρυνση του Καραμανλή από την κυβέρνηση, παραθέτει στοιχεία, ντοκουμέντα, μαρτυρικές καταθέσεις, νομικά και διπλωματικά κείμενα.
Αναδεικνύει εξωτερικούς σχεδιασμούς εξόντωσης του -όχι μόνο πολιτικής και ηθικής, αλλά και φυσικής- με τα δυο πρώτα να βρίσκουν υποστήριξη και από εσωτερικές δυνάμεις.
Από όσα παρουσιάζει ο αναγνώστης εισπράττει ότι ο Καραμανλής βρήκε άνομες και αθέμιτες αντιστάσεις, επειδή δεν ασπάσθηκε ότι το υποτιθέμενο συμμαχικό συμφέρον υπερέχει του εθνικού.
Δεν δεχόταν υποδείξεις, που ακύρωναν το δικό του πολιτικό σχέδιο για τη χώρα. Δεν ήταν πρόθυμος να συμμορφώνεται προς τας υποδείξεις.
Ο Κοττάκης είναι πεπεισμένος ότι Καραμανλης τιμωρήθηκε όχι μόνο από ξένες δυνάμεις που ήθελαν να ορίσουν την ελληνική ενεργειακή πολιτική.
Αλλά και από εσωτερικούς παραγοντες που αξίωναν να υπαγορεύουν αποφάσεις σε λαοπρόβλητες κυβερνήσεις και να δίνουν οδηγίες σε εκλεγμένους Πρωθυπουργούς.
Στους δεύτερους, ο Καραμανλής απέδωσε έναν χαρακτηρισμό που έγινε κατανοητός από τους πάντες.
Η θέσπιση του βασικού μέτοχου, που υπήρξε η πρώτη αιτία πολέμου, ήταν η θεσμική άμυνα της πολιτικής απέναντι στην χειραγώγησή της από κέντρα μιντιακής και οικονομικής ισχύος.
Η άρνηση συναντίληψης με σύμμαχους στο Μακεδονικό, τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, η επιμονή σε πολιτική αγωγών που χαράσσεται στην Αθήνα, δεν ήταν απόδραση από το δυτικό στρατόπεδο.
Υπαγορευθήκαν από τον πατριωτισμό και τη βάσιμη πεποίθηση πως ό,τι συμφέρει τη χώρα, υπερτερεί των γεωπολιτικών ταξινομήσεων στην περιοχή.
Το σπιράλ των γεγονότων που καταγράφει το βίβλο, περιγράφει τη βούληση κύκλων εντός και εκτός της χώρας, να “τελειώνουν με τον Καραμανλή”.
Η έκταση που πήραν τα γεγονότα του Δεκεμβρίου , οι υποκλοπές -που ήταν ούτως ή άλλως υπόθεση κατασκοπίας- οι πυρκαγιές του 2007, οι πληροφορίες για σχέδιο δολοφονίας του, το Βατοπέδι, η ανοίκεια, ως ποταπή, προσωπική του στοχοποίηση, τα ασύμμετρα επεισόδια της θητείας του, οι “περίεργες” συμπεριφορές Αμερικανών διπλωματών…
Αυτά συμπλέκονται στη εξέλιξη του βιβλίου με τη διπλωματία των αγωγών, το βέτο στο Βουκουρέστι, την απόρριψη του σχεδίου Ανάν και την άρνηση συγκυβέρνησης με παράγοντες εκτός πολιτικής.
Ενίοτε όσα αναφέρονται μοιάζουν με κινηματογραφικό παιχνίδι κατασκόπων… Περισσότερα ίσως μας πει σήμερα ο ίδιος – τρία χρόνια μετα την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου.
Κυρίες και κύριοι
Οφείλουμε στον Μανόλη Κοττάκη ότι με αφορμή τη παρουσίαση του βιβλίου του, βρίσκονται εδώ, ως ομιλητές – σε παρουσίαση βιβλίου με γνωστού περιεχόμενο – δύο πρώην Πρωθυπουργοί: ο Κώστας Καραμανλής και ο Αντώνης Σαμαράς- για να τους αναφέρω κατά σειρά διακυβέρνησης.
Δεν έχω υπόψη μου αντίστοιχο προηγούμενο.
Η επικαιρότητα που διαμορφώθηκε τις τελευταίες μέρες συνδυάζει την παρουσία τους και με τη μετεκλογική συγκυρία, στο κόμμα τους και την πολιτική σκηνή γενικότερα.
Υπάρχει διάχυτη αγωνία για ότι πρόκειται να πουν και μπορώ να φανταστώ τους –αναμενόμενους – τίτλους, μόλις φύγουμε από εδώ.
Όμως σας παρακαλώ- και δεν το λέω από συναδελφική ή συγγραφική αλληλεγγύη στον Μανώλη:
-Μην αντιμετωπίσετε το βιβλίο απλώς σαν αφορμή για το πολιτικό γεγονός που διαμορφώνει η παρουσία τους σ’ αυτή την εκδήλωση.
Αξίζει την προσοχή μας για το περιεχόμενό του.
*Ομιλία στην παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Μανόλη Κοττάκη ” Οι απόρρητοι φάκελοι του Καραμανλή”- Eκδόσεις Λιβάνη
