Λειτουργικοί αναλφάβητοι 

Του Ιωάννη Δαμίγου

Φορές αναρωτιούνται κάποιοι, πως οι αποφάσεις που παίρνουν οι περισσότεροι άνθρωποι είναι τόσο αντίθετες με την λογική. Ενάντια στο κοινό συμφέρον, αν αντίστοιχες των κοινωνικών τάξεων που ανήκουν οι ίδιοι και γενικώς αποφάσεις στερούμενες ανεκτής αιτιολόγησης. Αποτέλεσμα όλων αυτών των λανθασμένων εκτιμήσεων, είναι το αντίξοο των σημερινών αδιέξοδων ή ακόμα και των αναγκαστικών μονόδρομων.

Ποιο είναι αυτό το φαινόμενο που οδηγεί σε αυτές τις παράλογες καταστάσεις, που ανατρέπει το λογικό και προωθεί το παράλογο, το μη αναμενόμενο, το μη φυσιολογικό, τέλος. Δυστυχώς οι “περίεργες” μελέτες, αυτές που ενοχλούν το σύστημα, δεν εμφανίζονται στην δημοσιότητα, αποκρύβονται ως απαγορευμένες, ακριβώς γιατί καταγράφουν το πρόβλημα ενώ ταυτόχρονα καταδεικνύουν και την λύση.

Μια τέτοια μελέτη, που καταλογίζει ευθέως την ευθύνη στο κράτους, είναι αυτή της UNESCO, που ορίζει και τον όρο “λειτουργικός αναλφάβητος”. Ο ορισμός της UNESCO (27.11.1978) που αποδέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1987) κατατάσσει ως «αναλφάβητα τα άτομα που δεν είναι ικανά να διαβάσουν και να γράψουν κατανοώντας μια απλή και σύντομη έκθεση γεγονότων σχετική με την καθημερινή τους ζωή». Δεν έχουν δυνατότητα να γράψουν μία επιστολή, να συμπληρώσουν ένα έντυπο, να διαβάσουν ένα λογαριασμό ή έναν τηλεφωνικό κατάλογο. Ο λειτουργικός αναλφαβητισμός ορίζεται ως απώλεια της ικανότητας ενός ατόμου, που έχει παρακολουθήσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, να κατανοεί με επάρκεια τον προφορικό και γραπτό λόγο, να διατυπώνει με σαφήνεια την σκέψη του, να κάνει αφαιρετικούς συνειρμούς, να αναπτύσσει κριτική σκέψη, να εκμεταλλεύεται ευκαιρίες για βελτίωση των γνωστικών του δεξιοτήτων κ.λ.π. (ΕΕΚ, UNESCO, 1987).

Το ποσοστό των λειτουργικών αναλφάβητων στην χώρα μας, φτάνει το 40% του πληθυσμού, που θεωρείται ως ένα υψηλό ποσοστό και όταν προστεθεί και το ποσοστό των οργανικά αναλφάβητων (οργανικός αναλφαβητισμός ορίζεται ως πλήρη στέρηση στοιχειωδών γνώσεων γραφής, ανάγνωσης, βασικών αριθμητικών πράξεων και κατανόησης απλών μορφών προφορικού λόγου σε θέματα της καθημερινής ζωής), τότε μιλάμε για μια μάστιγα.

Βασικό και κύριο γνώρισμα τους πέρα από την ανικανότητα Διάκρισης είναι επίσης και η ανικανότητα να θέσουν φιλοεπιβιωτικές προτεραιότητες, όπως και ανικανότητα Αντιμετώπισης. Με αποτέλεσμα να έχουν και μειωμένη ικανότητα επικοινωνίας. Εκεί ξεκινούν τα χιλιάδες προβλήματα, τόσο των ιδίων όσο και του περιβάλλοντος τους. 

Όπως γίνεται άμεσα αντιληπτό, με έναν τέτοιο λαό, που αδυνατεί να διαβάσει, να κατανοήσει, να εκφραστεί και να λειτουργήσει σε ανεκτά όρια, δεν υπάρχει η παραμικρή ελπίδα βελτίωσης. Θα συνεχίσουν λοιπόν να συμβαίνουν “περίεργα” και ανεξήγητα πράγματα, που θ’ ανατρέπουν τα απλώς αναμενόμενα και θα εκπλήττουν αρνητικά. Έτσι και τόσο απλά εξηγούνται όλες οι αλλοπρόσαλλές καταστάσεις που ζούμε και θα συνεχίσουν να εκδηλώνονται χειρότερες ακόμα, όσο αυτή η μάστιγα κυριολεκτικά, θεριεύει και μετατρέπει τον απαίδευτο λαό σε όχλο. Το πλέον ανησυχητικό είναι, πως οι μισοί Έλληνες μαθητές είναι λειτουργικά αναλφάβητοι, με ότι αυτό συνεπάγεται.  

Πηγή Ηω Αναγνώστου/ περιοδικό Strange