Γράφει ο Γιώργος Λακόπουλος
Οι εργασίες του συνέδριου επικύρωσαν ότι εφεξής η πολιτική δράση του Αλέξη Τσίπρα θα κινείται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Ξεκίνησε σαν συνέδριο για τις Πρέσπες, εξελίχθηκε σε «Διεθνή διάσκεψη για την Ειρήνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» και κατέληξε για τους πολιτικούς παρατηρητές σε οιονεί ανάδειξη ενός πολιτικού ηγέτη του μέλλοντος: του Αλέξη Τσίπρα.
Αυτό που είδαμε στο Ωδείο Αθηνών ήταν ως τομή στην πολιτική διαδρομή του πρώην προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και Πρωθυπουργού και αναπόφευκτα, κατά τους ίδιους παρατηρητές, συνδέεται με την υπό εκκόλαψη ιδρυτική πράξη του πολιτικού φορέα που θα διεκδικήσει – τηρουμένων των αναλογιών – τη θέση που είχε στον καμβά της Ιστορίας το ΕΑΜ το 1941, η Ένωση Κέντρου το 1964, το ΠΑΣΟΚ το 1981 και ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015.
Με τη λήξη των εργασιών του Ινστιτούτου που φέρει το όνομά του, ο Αλέξης Τσίπρας αρχίζει νέα προσωπική πορεία στο δημόσιο χώρο, εντός και εκτός της Ελλάδας, με νέα χαρακτηριστικά και εντελώς νέα θεώρηση των πραγμάτων. Αλλά με την ίδια διάθεση του ενεργού πολιτικού.
Για τους αναλυτές, αυτό για έναν πρώην πρωθυπουργό δεν μπορεί παρά να σημαίνει ότι το ενδεχόμενο επιστροφής στο κέντρο της πολιτικής σκηνής σε χρόνο και με όρους που θα καθορίσει ο ίδιος, μένει ανοιχτό – και από τον ίδιο…
Από τα παλιά εφόδια τον συνοδεύουν η εντυπωσιακή σκηνική παρουσία με τον μεστό λόγο, η ηθική ακεραιότητα στην άσκηση της διακυβέρνησης και η πείρα Πρωθυπουργού μόλις στα 50 χρόνια του.
Τα νέα τελούν υπό διαμόρφωση και εμφανώς έχουν ως ποιοτικά στοιχεία την εξωστρέφεια και «τη σκέψη, τον προβληματισμό, τον διάλογο που αμφισβητεί τα στερεότυπα και αναζητά το νέο». Ιδιαίτερα το τελευταίο, που δεν ήταν το δυνατό στοιχείο του κατά την προγενέστερη περίοδο της πορείας του.
Η διατύπωσή του «Σχεδιάζοντας, αποφασίζοντας, καλλιεργώντας, διεκδικώντας, αναπτύσσοντας, προστατεύοντας, οικοδομώντας, αγκαλιάζοντας, ενώνοντας» ως «έκφραση διάθεσης και απόφαση να μετέχουμε», δεν είναι σλόγκαν ενός «think tank», αλλά συνιστά περιγραφή πολιτικής πρωτοβουλίας – με ακτινωτό περιεχόμενο.
Στο παρθενικό τριήμερο του Ινστιτούτου κυριάρχησε η αξιολόγηση της συμφωνίας των Πρεσπών. Αλλά όχι σαν επέτειος, ή μνημόσυνο μιας διεθνούς συνθήκης που έσπασε τις προκαταλήψεις στην Ελλάδα και στη Βόρεια Μακεδονία και έγινε πρότυπο επίλυσης διασυνοριακών διαφορών χωρίς πόλεμο. Σαν ιστορικό ορόσημο για την ευρύτερη περιοχή, που έχει κατοχυρωθεί ως ευρωπαϊκό επίτευγμα.
Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός του Τσίπρα αμφισβητήθηκε στο μακρινό και ταραγμένο 2015, με την ίδια συνταγή παραπληροφόρησης που είχε αμφισβητηθεί παλαιότερα για τον Ανδρέα Παπανδρέου – για τον ίδιο λόγο: είχαν διαπραγματευτική στάση στα ευρωπαϊκά τραπέζια αποφάσεων και δεν αρκούνταν στον ρόλο που τους έδινε το λεγόμενο «Διευθυντήριο».
Ο «αντιευρωπαϊστής» Παπανδρέου υπέγραψε το 1986 την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη που απελευθέρωσε την κυκλοφορία προσώπων, αγαθών και κεφαλαίων και κατάργησε τα σύνορα – εξέλιξη ιστορικά σημαντικότερη από το κοινό νόμισμα που ακολουθήσε ως συνέπεια.
Ο «αντιευρωπαϊστής» Τσίπρας κράτησε – ως αμετακίνητη πολιτική του επιλογή του – την Ελλάδα στην Ευρωζώνη, έξω από την οποία την οδηγούσε η χρεοκοπία της από τα κόμματα που κυριάρχησαν στη Μεταπολίτευση και εντεύθεν. Απέναντι στο μνημονιακό διευθυντήριο που αναζητούσε στους προκατόχους του κάποιον να δεχθεί τη «συμφωνημένη» έξοδο από την Ευρωζώνη.
Έβγαλε τη χώρα από τον Μνημονιακό κύκλο, με διαχειρίσιμη οικονομία και γεμάτα ταμεία και με τη συμφωνία των Πρεσπών αναζωογόνησε την προοπτική ένταξης των δυτικών Βαλκάνιων στον ευρωπαϊκό ιστό.
Για απολογισμός ούτε καν πενταετίας, δεν είναι λίγο και πάντως το έκανε έγκαιρα: όπως είπε στο Ωδείο Αθηνών αν ο ίδιος και ο Ζάεφ είχαν χάσει χρόνο – στις σημερινές συνθήκες ο «διεθνής παράγοντας» θα επέβαλε ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, χωρίς επίλυση του πολιτικού προβλήματος. Με το παλαιό «συνταγματικό όνομα».
Οι εργασίες του συνέδριου επικύρωσαν ότι εφεξής η πολιτική δράση του Αλέξη Τσίπρα θα κινείται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Ακριβώς τη στιγμή που η κοινοτική Ευρώπη έχει ανάγκη από πολιτικούς με το δικό του προφίλ για να αντιμετωπίσει την ακροδεξιά απειλή.
Έμπειροι πολιτικοί πιστεύουν ότι σ’ αυτό το πλαίσιο, ο «νέος Τσίπρας» θα είναι ιδεολογικά και πολιτικά υπερβατικός και αυτό φάνηκε από τη σύνθεση των ομιλητών στις εργασίες του διημέρου που διαμόρφωσε. Πολιτικές προσωπικότητες από όλο τον κόσμο ανέδειξαν την ανάγκη αναίρεσης των στεγανών που εμποδίζουν τη σύγχρονη προοδευτική πολιτική να αναπτυχθεί – όχι μόνο στα εξωτερικά θέματα.
Ειδικά στην Ελλάδα, η κομματική στεγανοποίηση περιχαρακώνει τη σκέψη των πολιτών που αυτοτοποθετούνται στη Δημοκρατική παράταξη. Αρνούνται τις πολιτικές της σημερινής Δεξιάς που έχουν εμφανή αντικοινωνικά αποτελέσματα, αλλά όπως φάνηκε στις Ευρωεκλογές δεν έχουν πολιτικό σχήμα με ισχυρή ηγεσία να στηρίξουν μαζικά και χάνονται σε κατατμήσεις χωρίς προοπτική. Μια παράταξη, έξι κόμματα.
Τροχιοδεικτικά βρέθηκαν δίπλα στο συνέδριο του Τσίπρα πολιτικά πρόσωπα από ολόκληρο τον πολιτικό φάσμα της χώρας, – ακόμη και από τη συντηρητική παράταξη – διεθνείς παράγοντες με ρόλο και λόγο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, υπερατλαντικοί «γνώριμοι» και πολλοί θιασώτες της ανάσχεσης των κίνδυνων που απειλούν τον πλανήτη.
Όλα μαζί, σε συνδυασμό με το ανανεωμένο ύφος της δημόσιας παρουσίας του πρώην Πρωθυπουργού, τον διαχωρίζουν από τη φθορά της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας στη χώρα -, με τις ανούσιες συγκρούσεις, τις επιδερμικές προσεγγίσεις των εξελίξεων και την υποκατάσταση της πολιτικής από την επικοινωνίας που προωθούν.
Στον επόμενο τόνο ο Τσίπρας δεν θα είναι ο παλαιός επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ένας ώριμος πολιτικός με εθνική αντίληψη των προτεραιοτήτων και προσωπική ετοιμότητα υποστήριξης των αναγκών της κοινωνίας. Με εργαλείο τη συσπείρωση των προοδευτικών δυνάμεων και πρωτίστως της ιστορικής βάσης τους: τους εργαζόμενους, τους επιστήμονες και τη νεολαία.
Ο διάδοχός του στον ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον χωρίς να το αντιλαμβάνεται, έσπευσε να τον διευκολύνει στην ανάδειξη αυτής την προοπτικής: προαναγγέλλοντας ότι θα είναι αντίπαλος του Τσίπρα αν τεθεί θέμα ηγεσίας ενός πολιτικού φορέα της Δημοκρατικής παράταξης. Ή, αν χρειαστεί, να προταχθεί κοινός υποψήφιος Πρωθυπουργός, «από τη βάση» των κομμάτων της.
Στα πηγαδάκια του συνεδρίου συζητήθηκε ότι σημαντική παράμετρος στη διαμορφούμενη πολιτική υπόσταση του «μελλοντικού Τσίπρα», θα είναι η απαλλαγή του από τα «βαρίδια» που τον περιέβαλαν, ως στελέχη του κόμματος που παρέλαβε από το πολιτικό περιθώριο και το ανέδειξε σε κυβερνώσα δύναμη, αλλά δεν κατάφερε να το αλλάξει.
Η εκλογική ήττα του 2019 και η συντριβή του 2023 υπήρξαν προϊόν της καθήλωσης του ιδίου από τους αρτηριοσκληρωτικούς κομματικούς παράγοντες που ήθελαν να είναι «αριστερά και τίποτε άλλο». Και από έναν κομματικό μηχανισμό, με πολιτική υστέρηση, ιδεολογική καθήλωση στο παρελθόν και εμφανή αδυναμία προσαρμογής στις προτεραιότητες ενός σύγχρονου κυβερνητικού κόμματος.
Στη νέα περίοδο ο Τσίπρας δείχνει απελευθερωμένος από την τοξικότητα και τον αναχρονισμό που διέκρινε τις φράξιες του ΣΥΡΙΖΑ – και όσους λειτουργούσαν ως τροχοπέδη στις κυβερνήσεις του.
Η αναπαραγωγή της κατάτμησης και της διαμάχης που είχε προέκυψε στο ΚΚΕ μετά τη διάσπαση του 1968 – αφαιρεί δυναμική από την «συριζαίκη Αριστερά» και απελευθερώνει δυνάμεις που θα συγκλίνουν με τη βάση των άλλων κομμάτων της Δημοκρατικής παράταξης
Υπό την πίεση της ανάγκης για διαμόρφωση προϋποθέσεων πλειοψηφικής πολιτικής – που φέρει εκ νέου προοδευτική πολιτική σε θέση εξουσίας-, προφανώς με νέο πολυσυλλεκτικό πολιτικό φορέα…
Πολλοί πιστεύουν πως η πολιτική δράση του πρώην Πρωθυπουργού θα είναι εφεξής αλληλοτροφοδοτούμενη με αυτές τις διεργασίες, εμπροσθοβαρής και διακτινισμένη σε ολόκληρο το δημοκρατικό τόξο με το σύνθημα «μαζί».
Όταν η ενιαία διάταξη δυνάμεων θα καταστεί αναπόφευκτη και θα φτάσει – και με τη συνδρομή του Ινστιτούτου – στο σημείο βρασμού για την αναμέτρηση με τη Δεξιά, θα είναι «παρών» – με τον νέο προσωπικό εξοπλισμό του..
Ως τότε, θα σώζει «κρυμμένα τιμαλφή» και θα συντηρεί «φωλιές νερού μέσα στις φλόγες». Και όσοι πιστοί προσέλθετε…
ΑΠΟ ΤΟ IEIDISEIS.GR
